Rada Organizacji Pozarządowych Województwa Warmińsko-Mazurskiego wypracowała stanowisko konsultacyjne dotyczące Korpusu Solidarności - Programu Wspierania i Rozwoju Wolontariatu Długoterminowego. Tekst stanowiska został skierowany do prof. Piotra Glińskiego, Przewodniczącego Komitetu do spraw Pożytku Publicznego.
W stanowisku czytamy:
W związku z ogłoszonymi konsultacjami publicznymi projektu programu wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego pn. Korpus Solidarności - Program Wspierania i Rozwoju Wolontariatu Długoterminowego na lata 2018-2030, przedkładamy swoje stanowisko odnośnie przedmiotowego dokumentu..
Rada Organizacji Pozarządowych Województwa Warmińsko-Mazurskiego jest ciałem zrzeszającym reprezentacje powiatowe NGO, federacje, sieci, porozumienia oraz organizacje o zasięgu wojewódzkim. Aktualnie w skład Rady wchodzi 36 podmiotów, poprzez które reprezentujemy ponad 1200 organizacji pozarządowych z terenu województwa warmińsko-mazurskiego.
Uważamy, że ogólna koncepcja programu, jego celów i działań jest kompleksowa, spójna i czytelna. Zawiera też szereg ciekawych i cennych rozwiązań, takich jak np. minigranty na inicjatywy wolontariackie, system benefitów dla członków Korpusu czy sieciowanie podmiotów organizujących wolontariat. Zaproponowane w dokumencie systemowe podejście do wspierania rozwoju wolontariatu w kraju jest konieczne i zgodne z konstytucyjną zasadą subsydiarności – ze względu na szereg wyzwań i narastających problemów w sferze zaangażowania społecznego Polaków, interwencja ze strony instytucji państwa wydaje się całkowicie uzasadniona.
W tym kontekście zaplanowane działania, które realizować będzie Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego jako Instytucja Zarządzająca Programem, uznajemy za potrzebne. Powinny one w znaczący sposób przyczynić się do zmiany świadomości i postaw obywatelskich oraz wzrostu znaczenia wolontariatu w życiu społecznym.
Jednocześnie chcielibyśmy wyrazić nasze wątpliwości związane z przyjętą formułą podziału zadań i kompetencji ujętych w programie. Jakkolwiek dokument jest dość ogólny w swych założeniach, tworzy pewną koncepcję, która będzie dopiero operacjonalizowana, to jednak już na tym etapie należy zwrócić uwagę na wyzwania czy też zagrożenia dostrzegane przez organizacje pozarządowe.
W naszej ocenie, zadania Programu zostały nadmiernie „scentralizowane”, skupione w rękach jednej instytucji publicznej. Dokument zakłada wprawdzie współpracę NIW-CRSO z regionalnymi oraz lokalnymi podmiotami organizującymi wolontariat. Jednakże ich rola wydaje się być określona przede wszystkim na poziomie odbiorcy/beneficjenta działań realizowanych przez IZ.
Program wiąże ruch wolontariacki z Korpusem Solidarności i buduje tożsamość wokół Korpusu jako struktury ogólnokrajowej. Tymczasem, w naszej ocenie, powinien bardziej wspierać rozwój wolontariatu w wymiarze lokalnym oraz budować tożsamość wolontariuszy jako członków lokalnej społeczności. A także bardziej podmiotowo traktować organizacje pozarządowe – ze względu na ich potencjał i zakorzenienie w środowisku, znajomość problemów i potrzeb społecznych. Chodzi o to, aby wzmacniać rozwój społeczeństwa obywatelskiego w oparciu o „oddolne” inicjatywy i organizacje.
Biorąc pod uwagę powyższe, pragniemy zaapelować o wzmocnienie w Programie podmiotowości organizacji pozarządowych, jak również o przesunięcie akcentów w postrzeganiu wolontariuszy. Uważamy, że Program będzie budował tożsamość osób świadczących nieodpłatną pracę jako członków Korpusu Solidarności, co w wielu przypadkach może być trafne (w zależności od potrzeb i celów, jakie zostaną zdefiniowane, np. pomoc humanitarna). Jednakże, co do zasady, wolontariusze działający na rzecz konkretnych organizacji czy instytucji w danej społeczności, powinni kształtować swoją tożsamość jako wolontariusze tej organizacji. Natomiast wspierająca rola Korpusu powinna być podkreślana.
Jednocześnie proponujemy, aby wdrażanie programu na poziomie regionalnym mocniej oprzeć o organizacje pozarządowe wyspecjalizowane w przedmiotowym obszarze, mające doświadczenie w prowadzeniu jednostek takich jak np. Regionalne Centra Wolontariatu (nie wykluczając współpracy finansowej). W obecnym kształcie programu brakuje instytucji pośredniczącej pomiędzy NIW-CRSO a małymi, lokalnymi podmiotami, co z uwagi na bardzo szeroki zakres programu może obniżyć skuteczność realizowanych zadań.
Załączone pliki: